Innowacja pedagogiczna w przedszkolu.

Trochę mnie tutaj ostatnio mało, ale mam usprawiedliwienie:) Pracowałam ostatnio nad innowacją pedagogiczną, którą będę prowadzić od września. Było duuuużo dokumentów, czytania i opisywania. Ale już wszystko gotowe, mogę odetchnąć - przynajmniej od strony formalnej. Bo przygotowania do wprowadzenia tej innowacji trwają i będą trwać przez cały lipiec (mamy dyżur wakacyjny....). O tym jaka to innowacja i na czym będzie polegać napiszę w kolejnym poście. Dziś chciałabym opisać trochę teorii - co to jest innowacja, jak ją wprowadzać, jakie dokumenty są potrzebne. Sama szukałam takich informacji, więc postanowiłam zebrać je w jednym miejscu. Może kogoś zainspirują do działania:)

Co to jest innowacja pedagogiczna?

Innowacje pedagogiczne to prowadzone w publicznych szkołach i placówkach nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły/placówki. 

W tej definicji można dostrzec trzy rodzaje innowacji:

- programowe - zmiany dotyczą programów zajęć edukacyjnych, np. poszerzania programów o nowe treści bez naruszania podstawy programowej, modyfikacji programów nauczania dopuszczonych do użytku szkolnego przez MEN, realizacji własnego, autorskiego programu nauczania;

- organizacyjne - zmiany dotyczą organizacji kształcenia, wychowania lub opieki, np. zmiana liczby uczniów w klasie, wprowadzenie zmiany czasu trwania lekcji, zmiana organizacji sali i wyposażenia, prowadzenie zajęć we współpracy ze specjalistami, innymi placówkami, instytucjami;

- metodyczne - zmiany dotyczą metod pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej, np. stosowanie nowych metod nauczania-uczenia się, inne sposoby oceny pracy uczniów.

Innowacja może obejmować wszystkie lub wybrane zajęcia edukacyjne, całą szkołę, oddział lub grupę uczniów.

Udział nauczycieli w innowacji jest dobrowolny. Rekrutacja do oddziałów, w których jest prowadzona innowacja odbywa się na zasadzie powszechnej dostępności.

Wdrażana innowacja pedagogiczna nie może: 

- prowadzić do zmiany typu szkoły/placówki,

- naruszać zasady powszechności dostępu uczniów do nauki,

- naruszać uprawnień do bezpłatnej nauki ucznia, wychowania i opieki (w zakresie ustalonym w ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty), a także w zakresie uzyskania wiadomości i umiejętności niezbędnych do ukończenia danego typu szkoły oraz warunków i sposobu przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów określonych w odrębnych przepisach,

- powodować konieczności zatrudnienia nauczycieli bez kwalifikacji (o których mowa w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli).

Po co? 

Wprowadzana innowacja  ma przynieść wymierne korzyści dla rozwoju dziecka i placówki. Innowacja, która nie przynosi pozytywnych zmian, nie wnosi niczego nowego, jest niepotrzebna. Innowacje pedagogiczne pozwalają placówkom doskonalić i podnosić jakość swojej pracy. Często nauczyciele nie są zadowoleni z efektów pracy, dlatego szukają nowych rozwiązań. Innowacje są działaniami nowatorskimi, więc ich prowadzenie przynosi prestiż placówce oraz nauczycielom. Dzieci z kolei mogą doświadczyć czegoś nowego, innego. Prowadzenie innowacji musi koncentrować się na dziecku - musi być dla niego użyteczna. Jeśli nie daje pozytywnych zmian u wychowanków, jest tym samym niepotrzebna.  

Jakie dokumenty są potrzebne?

Napiszę o dokumentach, jakie są potrzebne do złożenia w Kuratorium Oświaty w Krakowie, ale myślę, że wszędzie jest podobnie.

Do zgłoszenia innowacji potrzebne są:

 - zgłoszenie dyrektora placówki o wprowadzeniu innowacji (formularz do pobrania ze strony kuratorium),

- uchwała rady pedagogicznej w sprawie wprowadzenia innowacji,

- pozytywna opinia rady szkoły (jeżeli działa rada szkoły) - u nas nie ma, dlatego będzie to opinia rady pedagogicznej,

- zgoda autora (autorów) innowacji na jej wprowadzenie,

- zgoda nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w innowacji,

- zgoda organu prowadzącego na finansowanie planowanych działań w przypadku innowacji wymagającej przyznania szkole dodatkowych środków budżetowych,

- zwięzły opis innowacji.

Wzory dokumentów do pobrania

(Uwaga! Były to dokumenty składane w 2015 r. w Krakowie - proszę wziąć pod uwagę ewentualne zmiany lub różnice w wymaganej dokumentacji w różnych miastach. Najlepiej sprawdzać informacje na stronie właściwego Kuratorium).

https://drive.google.com/file/d/0B53rJo9k3Z4ERl81SUFFbG5HTEU/view?usp=sharing 

https://drive.google.com/file/d/0B53rJo9k3Z4EU0ZwWGlSN0h6TDA/view?usp=sharing

Oczywiście są to tylko dokumenty potrzebne do złożenia w kuratorium. W zależności od rodzaju innowacji potrzebne będą również inne materiały, np. szczegółowy opis innowacji, program.

Bardzo ważne jest, aby w opisie zawrzeć informacje o powodach, przyczynach, motywacji opracowania i wprowadzenia innowacji, a także określić przewidywane efekty wdrożenia innowacji, czyli jakie korzyści ona przyniesie. 

Jak może wyglądać opis innowacji?

Na pierwszej stronie można zamieścić następujące elementy:

- tytuł innowacji pedagogicznej

- autor

- typ innowacji

- miejsce realizacji

- zasięg (czyli ile grup)

- czas realizacji

- koszty i źródła realizacji

- podstawa prawna

Resztę dokumentu można skonstruować następująco:

1. Wstęp - trzeba tu opisać co nas zmotywowało do wprowadzenia innowacji.

2. Podłoże i idea wiodąca innowacji - czyli trochę teorii.

3. Rodzaj i zakres innowacji - krótki opis rodzaju innowacji i kogo będzie obejmować. 

4. Cele innowacji - po co ją wprowadzamy.

5. Treści dydaktyczne - czyli jakie obszary będzie obejmować innowacja.

6. Przewidywane osiągnięcia - dzieci, nauczycieli, przedszkola, rodziców.

7. Procedury osiągania celów. Organizacja pracy - czyli jakie metody, formy i środki dydaktyczne będziemy stosować w pracy.

8. Ewaluacja - jak będziemy podsumowywać naszą pracę i efekty prowadzenia innowacji.

9. Bibliografia.

10. Załączniki - np. przykładowy scenariusz zajęć, ankieta ewaluacyjna.

Jak to się odbywa, czyli procedura.

1. Myślę, że pierwszym krokiem jest uzyskanie pozwolenia dyrektora placówki na prowadzenie innowacji. Szczególnie jeśli innowacja wymaga zakupu wyposażenia lub środków dydaktycznych.

2. Autor/autorzy innowacji tworzą jej opis wg powyższego wzoru - opracowują podłoże teoretyczne, cele, treści, osiągnięcia, czas trwania i zakres, sposoby pracy, itd. Ważne! Opis innowacji tworzony do placówki powinien być szczegółowy, a ten oddawany do kuratorium zawężony do minimum. Następnym krokiem jest przedstawienie opisu innowacji dyrektorowi i radzie pedagogicznej.

3. Rada pedagogiczna wydaje opinię (pisemną) na temat innowacji. Nauczyciele biorący w niej udział również wyrażają pisemną zgodę na jej prowadzenie. Autor/autorzy innowacji wyrażają pisemną zgodę na wprowadzenie innowacji w placówce.

4. Rada pedagogiczna podejmuje uchwałę w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej w placówce, pod warunkiem, że:

- uznała zasadność i celowość prowadzenia innowacji,

- nauczyciele, którzy będą uczestniczyć w realizacji innowacji wyrazili pisemną zgodę,

- rada szkoły/rada pedagogiczna przedstawiła opinię w sprawie innowacji,

- autor/autorzy przedstawili pisemną zgodę na jej prowadzenie, o ile założenia innowacji nie były wcześniej publikowane.

5. Dyrektor placówki musi zapewnić odpowiednie warunki do prowadzenia innowacji:

- jeżeli innowacja wymaga finansowania uzyskuje od organu prowadzącego pisemną zgodę na finansowanie innowacji; jeżeli innowacja będzie finansowana z innych źródeł (np. funduszy europejskich) przedstawia dokument, potwierdzający zapewnienie środków finansowych,

- zapewnia rekrutację do szkoły/oddziału/oddziałów na zasadach powszechnej dostępności,

- zapewnia nienaruszalność praw ucznia do bezpłatnej nauki, opieki i wychowania w zakresie ustalonym w ustawie o systemie oświaty,

6. Dyrektor przekazuje kuratorowi oświaty pełną dokumentację innowacji, o której pisałam wcześniej. Zgodnie ze zmianami innowację należy zgłosić najpóźniej dwa tygodnie przed planowanym rozpoczęciem innowacji (do tej pory był to 31 marca w roku poprzedzającym wprowadzenie innowacji - na szczęście to już nieaktualne).

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.)
• Rozporządzenie MENiS z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. z 2002r. Nr 56, poz. 506 ze zm.)
• Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2012 poz. 977 ze zm.)

Wpis opracowałam na podstawie powyższych aktów prawnych oraz informacji zamieszczonych na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie.

W kolejnym wpisie zdradzę jaką innowację wprowadzam:) Na razie zostawiam motto, które jej przyświeca: "Dzieciaki i zegarki nie mogą być stale nakręcane. Trzeba im też dać czas na chodzenie". Kto zgadnie kto to powiedział?:) Jego idee leżą u podstaw mojej innowacji:)