Dzień Lasów i Dzień Wody - scenariusze zajęć.

Już niedługo będziemy obchodzić Dzień Lasów (21 marca) oraz Dzień Wody (22 marca). Przedstawiam moje propozycje scenariuszy zajęć z tej okazji. Zapraszam! 

DZIEŃ LASÓW

Cele ogólne:

• Kształtowanie postawy opiekuńczej wobec przyrody i budzenie odpowiedzialności za jej stan.
• Uświadomienie znaczenia lasów w życiu zwierząt, roślin i człowieka.
• Aktywizowanie mowy i myślenia w trakcie rozwiązywania zagadek, burzy mózgów, rozmowy na podany temat.

Cele operacyjne:

Dziecko:

• wymienia korzyści jakie człowiek czerpie z lasu
• jest świadome zagrożeń, które prowadzą do degradacji środowiska leśnego
• doskonali umiejętność przeliczania oraz dodawania i odejmowania w zakresie 10
• rozpoznaje i nazywa wybrane zwierzęta i rośliny żyjące w środowisku leśnym
• doskonali sprawność manualną wykonując pracę plastyczną
• wypowiada się na podany temat używając bogatego słownictwa
• przestrzega zasad obowiązujących podczas wspólnych zabaw
• rozwija sprawność ruchową uczestnicząc w zabawach ruchowych

Obszar aktywności:  językowy, przyrodniczy, matematyczny, plastyczny

Metody: 

• czynne (zadań stawianych dziecku, kierowania aktywnością)
• oglądowe (doświadczenie, pokaz sekwencji ruchowych)
• słowne (zagadki, rozmowa, objaśnienia)

Forma:   

• praca samodzielna
• praca z całą grupą

Środki dydaktyczne: płyta CD z odgłosami lasu, ilustracja drzewa na tablicę, ilustracja drzewa smutnego i wesołego, obrazki z różnymi zachowaniami ludzi w lesie, kasztany, szyszki, żołędzie itp., rolki po papierze toaletowym, korony drzew wycięte z bloku technicznego, farby, bibuła, karton. 

Przebieg zajęć:

Wszystkie dzieci ubrane są w tym dniu na zielono.

1. „Rośnie las” – zabawa na powitanie. Dzieci kucają na dywanie i udają ziarna, z których za chwilę wyrosną drzewa. W tle słychać odgłosy lasu, a nauczycielka podchodzi do dzieci
i dotyka każdego z nich. Dotknięte dziecko jest rosnącym drzewem - powoli wstaje i rozkłada ręce.

2. Wprowadzenie do tematu zajęć – zagadka.

Bywa  sosnowy, bywa  dębowy,

jest  stary  albo  młody, 

na wakacjach  zbierasz w nim

poziomki i jagody.

3. „Co nam daje las?” – burza mózgów. Rozmowa na temat korzyści, które daje człowiekowi las (np. papier, czyste powietrze, drewno, meble, domy zwierząt, owoce). Dzieci mogą narysować na małych karteczkach wymienione korzyści i przyczepić na tablicy wokół ilustracji lasu.

4. „Wesołe i smutne drzewo” – zabawa dydaktyczna. Dzieci segregują obrazki na dwie grupy: sytuacje sprzyjające lasom i sytuacje im zagrażające. Wspólne omówienie obrazków i sytuacji na nich przedstawionych. Dzieci przyczepiają je na sylwetę odpowiedniego drzewa – smutnego lub wesołego.

Obrazki można znaleźć na przykład na stronie chomikuj.pl: http://chomikuj.pl/Toyalidka/ZACHOWANIE+SI*c4*98+W+LESIE

5. „Dary lasu” – zabawa matematyczna. Każde dziecko losuje karteczkę z zadaniem matematycznym (dodawanie lub odejmowanie w zakresie 10), rozwiązuje je i ustala wynik,
a następnie układa tyle darów lasu, ile wskazuje wynik (np. kasztanów, szyszek, żołędzi).

6. „Wycieczka do lasu” – opowieść ruchowa.

Był piękny wiosenny dzień. Grupa przedszkolaków wyruszyła do lasu. Szły marszowym krokiem (dzieci maszerują, nauczycielka wystukuje rytm). Wkrótce dotarły do strumyka, który można było przekroczyć przeskakując z kamienia na kamień (dzieci skaczą na dwóch nogach). Tuż za strumykiem rosły pierwsze drzewa i jakby na powitanie dzieci usłyszały stukanie dzięcioła. Dzieci wspinały się na palcach chcąc go zobaczyć (dzieci stają na palcach). A dzięcioł wciąż wystukiwał jeden rytm i czekał chwilę jakby na odpowiedź dzieci. Zapraszał  je do zabawy.  (nauczycielka wystukuje na drewienku dwa, trzy rytmy - dzieci powtarzają). Po chwili dzięcioł odleciał, a dzieci poszły dalej. Las był bardzo gęsty, dzieci musiały się przez niego przedzierać (dzieci ruszają przed sobą rękami – odchylają gałęzie). Dalej było tak gęsto, że musiały iść pod tunelem drzew i krzewów na czworakach (dzieci chodzą na czworakach). Na szczęście szybko trafiły na ścieżkę, jednak była ona tak wąska, że musiały iść jeden za drugim (dzieci idą gęsiego). Ścieżka rozszerzyła się i dzieci połączyły się w pary (dzieci idą w parach). Tak dotarły na polanę, która była pełna kwiatów. Pięknie pachniały, a dzieci je wąchały (wdechy nosem i wydechy ustami). Dzieci postanowiły odpocząć trochę i położyły się na trawie (dzieci kładą się na dywanie). Słuchały szumu drzew i śpiewu ptaków (dzieci słuchają odgłosów lasu).

Źródło: Internet.

7. Rozwiązywanie zagadek na temat różnych roślin i zwierząt. Wskazywanie roślin i zwierząt, które żyją w lesie.

• Ma okrągłe oczy, świetnie widzi w nocy. Widzi oraz słyszy, poluje na myszy. (sowa)
• Ma rude futerko, w małej dziupli mieszka ,lubi łuskać szyszki i schrupać orzeszka. (wiewiórka)
• Rudy mieszka w norze, poluje w lesie. Mistrz wybiegów i zasadzki, strzeż w kurniku kury, kaczki.(lis)
• Mam długie uszy i zwinnie skaczę, zmykam przez  pola, gdy psa zobaczę. (zając)
• Przespał zimę, wiosną zbudził się wesoły i rzekł – zjadłbym  miodu. Do
• roboty pszczoły. (niedźwiedź)
• Czarne zwierzątko sił ma niewiele, a kopie w ziemi długie tunele. (kret)
• Kolczaty zwierzaczek, ma z igieł kubraczek. Latem dreptał po borze. W zimie
• śpi w swojej norze. (jeż)
• Pachnące, czerwone, słonkiem malowane, przyniosę mamusi z lasu cały
• dzbanek. (poziomki)
• W twardej skarbonce smaczny skarb mieszka, gdy ją rozbijesz to zjesz...
• (orzeszka)
• Ma koronę, królem nie jest, umie szumieć, gdy wiatr wieje. (drzewo)
• Ma listki zielone, drobniutko strzyżone, jesienią się stroi w korale czerwone. (jarzębina)
• Lubi głośno pogdakać kiedy zniesie jajko. Każdy wie, że jest stałą kurnika mieszkanką.(kura)
• Kto w klatce mieszka może ktoś odgadnie? Nie chomik lecz ptaszek który śpiewa ładnie.(kanarek)
• Co to za warzywo, którego zielona natka pływa często w rosole, zjadasz ją też w sałatkach.(pietruszka)
• Chociaż nie fruwa śmieszny to ptak. Nosi modny, czarny frak.(pingwin)
• Chociaż bardzo kwaśna ale za to zdrowa jej soku do herbaty każdy chętnie doda.(cytryna)

8. „Las” – wykonywanie drzew z rolek po papierze toaletowym. Dzieci malują rolki brązową farbą przy użyciu pędzla, a następnie stemplują palcami szablony koron drzew (wycięte z bloku technicznego). Po wyschnięciu nacinają rolkę z dwóch stron i wkładają koronę. Po uprzątnięciu stanowisk pracy dzieci wspólnie tworzą w sali las – ustawiają drzewa na podstawie wyklejonej bibułą.

DZIEŃ WODY

Cele ogólne:

• Kształtowanie postawy opiekuńczej wobec przyrody i budzenie odpowiedzialności za jej stan.
• Uświadomienie znaczenia wody w życiu codziennym, ukazanie problemów z dostępem do wody pitnej w niektórych krajach i motywowanie do oszczędzania wody.
• Rozbudzenie ciekawości badawczej dzieci, zwrócenie uwagi na problem zanieczyszczania wody.

Cele operacyjne:

Dziecko:

• wie, dlaczego ziemia jest nazywana niebieską planetą
• wie gdzie na ziemi znajduje się woda 
• jest świadome ile jest na świecie wody słonej i słodkiej
• wie dlaczego należy szanować wodę i podaje sposoby na oszczędzanie wody
• zna przykłady krajów gdzie brakuje wody
• jest świadome ile wody zużywamy podczas codziennych czynności
• doskonali sprawność manualną wykonując pracę plastyczną

Obszar aktywności:  językowy, przyrodniczy, plastyczny

Metody: 

• czynne (zadań stawianych dziecku, kierowania aktywnością)
• oglądowe (doświadczenie, pokaz sekwencji ruchowych)
• słowne (zagadki, rozmowa, objaśnienia)

Forma:

• praca samodzielna
• praca z całą grupą

Środki dydaktyczne: płyta CD z odgłosami wody, globus, wiadro z wodą, przezroczyste pojemniki, miarka kuchenna, kubeczki z wodą do picia i słoną, puste kubeczki plastikowe, ilustracja – codzienne zużycie wody, plastikowa butelka, zdjęcia z krajów, gdzie brakuje wody, narysowane krople, cienka bibułka.

Przebieg zajęć:

Wszystkie dzieci ubrane są w tym dniu na niebiesko.

1.„Dźwięki wody” – zabawa na powitanie.

Dzieci siedzą w kole na dywanie. Odtwarzamy z płyty różne odgłosy wody (np. kapiący kran, szum wodospadu, rzeki, fale oceaniczne, szum spłukiwanej wody, deszcz itp.). Zadaniem dzieci jest odgadnięcie, co to za dźwięki. Odpowiedź na pytanie: co łączy wszystkie te dźwięki?

2. „Gdzie jest woda?”

Rozmowa: W jakiej postaci woda występuje na Ziemi? Gdzie dookoła nas jest woda? (rzeki, jeziora, źródła, lodowce, chmury, deszcz, śnieg, wody podziemne itd.). W czym jeszcze znajduje się woda? (np. rośliny, zwierzęta, człowiek). Wyjaśnienie, że organizm człowieka składa się przede wszystkim z wody – zakolorowanie odpowiedniej części ilustracji człowieka.

3.  „Ziemia – niebieska planeta”

Odpowiedź na pytanie: dlaczego Ziemia jest nazywana niebieską planetą? Oglądanie globusa, wypowiedzi dzieci. Wysunięcie wniosku, że na naszej planecie jest o wiele więcej wody niż lądów, dlatego jest ona tak nazywana. Jednak woda pitna, która jest nam potrzebna do życia stanowi jedynie niewielką część wody na Ziemi.

Wprowadzenie pojęcia wody słonej i słodkiej – wyjaśnienie dlaczego woda słona nie nadaje się do picia lub uprawy roślin. Odpowiedź na pytanie: gdzie na ziemi jest woda słodka, a gdzie słona?

Oglądanie globusa – porównywanie powierzchni zajmowanej przez morza i oceany oraz rzeki i jeziora. Wysunięcie wniosku: wody słodkiej jest na świecie bardzo mało, dlatego musimy o nią dbać.

4. „Ile jest wody?” – doświadczenie: symboliczny pokaz ilości wody słodkiej i słonej na Ziemi. W wiadrze lub misce przygotowujemy 13 litrów wody. Ilość ta symbolizuje całkowite

zasoby wodne Ziemi. Następnie za pomocą miarki kuchennej odlewamy do przezroczystego pojemnika 400 ml wody. Ta ilość to woda słodka, na którą składają się lodowce i pokrywa lodowa, wody powierzchniowe oraz podziemne. Rozlewamy teraz wodę słodką do kolejnych naczyń w ilościach: 273 ml (tj. więcej niż szklanka) – ta ilość symbolizuje wodę zgromadzoną w lodowcach i pokrywie lodowej, 125 ml (tj. pół szklanki) – wody podziemne, 1,2 ml (ok. 1/5 łyżeczki wody – łyżeczka ma pojemność 5 ml) – wody powierzchniowe (jeziora, rzeki, mokradła). To właśnie te kilka kropli na łyżeczce to woda, której używamy w codziennym życiu, z której korzystają zwierzęta i którą wykorzystują rolnicy do nawadniania pól.

5. „Słodka czy słona?”

Dzieci siedzą w kole na dywanie. Rozdajemy każdemu dziecku kubek z wodą do picia – kilka kubków jest z wodą osoloną. Odgadywanie przy pomocy zmysłu smaku kto pił wodę słodką, a kto słoną.

6. „Bieg wody”

Dzieci siedzą w kręgu. Jedno z dzieci siada na środku i zakrywa oczy dłońmi. Każdemu dziecku rozdajemy plastikowy kubek. Jeden kubeczek napełniamy do połowy wodą. Woda zaczyna płynąć – dzieci ostrożnie, tak aby nie rozlać, przelewają wodę z jednego kubeczka do drugiego, w całkowitej ciszy, w prawo, w lewo, tam i z powrotem. Na dany sygnał, dziecko siedzące w środku, wsłuchując się w dźwięk przy przelewaniu zgaduje, w którym miejscu płynie woda. Jeśli wskaże prawidłowo, jego miejsce zajmuje dziecko, które ostatnie przelewało wodę.

7. „Do czego potrzebujemy wody?” – burza mózgów.

Wypowiedzi dzieci na dany temat. Określanie ile butelek wody zużywamy w ciągu jednego dnia na różne czynności, np. mycie się, gotowanie, zmywanie naczyń, itd.

Wyjaśniamy, że każdy z nas w Polsce zużywa średnio 150 litrów wody dziennie, czyli sto półtoralitrowych butelek wody. Do gotowania i picia zużywamy wodę tylko z 3 butelek, a do spłukiwania toalety aż 21. Reszta jest zużywana do codziennej toalety osobistej (7) i kąpieli (37), a także prania (17), zmywania naczyń (5), sprzątania (5) i innych rzeczy takich jak np. podlewanie roślin w domu. Oglądanie ilustracji obrazującej nasze codzienne zużycie wody.

Zwracamy uwagę na to, że niektóre kraje borykają się z problemem braku wody, np. Ghana w Afryce. Ghanijczycy mieszkają w zwyczajnych domach takich jak my, ale są też tacy, którzy po wodę muszą chodzić do rzeki albo do studni położonej na drugim końcu wsi. Nie zawsze są pewni, że woda będzie – źródła często wysychają. Podkreślenie, ze mamy wielkie szczęście, że mamy swobodny dostęp do wody – musimy ją szanować. (Można pokazać dzieciom kilka zdjęć z krajów gdzie brakuje wody, jak wyglądają studnie, gdzie dzieci pomagają w noszeniu wody).

Wspólne zastanawianie się, jak zmienia się życie kiedy brakuje wody. Podawanie pomysłów jak możemy dbać o wodę, jak możemy ją oszczędzać.

8. „Każda kropla to skarb” – praca plastyczna.

Wycinanie po śladzie kropli wody. Wyklejanie kropel cienką bibułą. Doklejenie kropelce buzi i oczu. Zawieszenie kropel na jednym sznurku przy pomocy spinaczy i ozdobienie nimi sali.

Oczywiście można tutaj wykonać szereg doświadczeń związanych z wodą, np. co rozpuszcza się w wodzie, co pływa, a co tonie (pisałam o nich TUTAJ). Już jutro zapraszam na kolejną porcję eksperymentów z wodą:)

Scenariusz o wodzie opracowałam na podstawie materiałów dostępnych w ramach projektu „Woda nas uwodzi” realizowanego przez ODE Źródła. Wszelkie materiały do zajęć (scenariusze, ilustracje) można pobrać ze strony www.woda.edu.pl/materialy.

Ten ośrodek prowadzi wiele fajnych projektów ekologicznych. Polecam zapoznanie się z ofertą ośrodka: www.zrodla.org. W tym roku brałam udział w bezpłatnym szkoleniu dla nauczycieli na temat edukacji globalnej, a do przedszkola przyjechały dla dzieci bezpłatne warsztaty ekologiczne. Warto śledzić ich stronę, co roku są nowe projekty J

Bardzo ciekawe materiały związane z ekologią znajdują się na stronie www.ekokalendarz.pl – oczywiście do bezpłatnego pobrania. 

Mam nadzieję, że kogoś zainspirują moje scenariusze i hucznie będziemy obchodzić te dwa święta. Wypadają one akurat w weekend, ale to raczej nie problem - my będziemy świętować w czwartek i piątek:)